جغرافیای طبیعی ترکیه و نگاهی به وضعیت جغرافیا و کشاورزی ترکیه

جغرافیای طبیعی ترکیه

جغرافیای طبیعی ترکیه : جمهوری ترکیه از منطقه بالکان در غرب به قفقاز در شرق به طول 1000 مایل امتداد یافته و از شمال به دریای سیاه و از جنوب به دریای مدیترانه منتهی می شود. مساحت آن با مجموع مساحت کشور فرانسه و آلمان غربی سابق برابر بوده و به غیر از روسیه از سایر کشورهای اروپایی بزرگتر است. مساحتی تقریبا برابر با 301 هزار مایل مربع یعنی تقریبا دو برابر مساحت ایالت کالیفرنیا در امریکا دارد.

ترکیه دارای آب و هوای معتدل با تنوع بسیار با گستره ای از جلگه های ساحل تا مراتع کوهپایه ای ، از جنگل های سرو تا استپ های وسیع می باشد.

جغرافیای طبیعی ترکیه : ترکیه یکی از مناطق غنی جهان از نقطه نظر تنوع گیاهی است و بیش از 10 هزار گونه گیاهی را در خود جای داده است که نزدیک به 3000 گونه از آنها بومی این کشور می باشند. تنوع گیاهی در مناطق اطراف استانبول، از کل کشور انگلستان بیشتر است. این سرزمین که در محاصره چهار دریا قرار دارد با داشتن 5 هزار مایل خط ساحلی، بخشی از بهترین سواحل حفاظت شده دریای اژه و مدیترانه را دارا می باشد.

ترکیه سرزمینی است ایده آل برای علاقمندان به پیاده روی های طولانی، با کوه هایی پوشیده از برف که بلندترین قله آن در کوه آغری با ارتفاع 17725 فوت ( 5402.58 متر ) می باشد. ترکیه کشور رودخانه ها است، با توجه به جغرافیای طبیعی ترکیه، رودخانه های دجله و فرات هر دو از این کشور سرچشمه می گیرند.

آب و هوای ترکیه

آب و هوای ترکیه و نقش آن در جغرافیای طبیعی ترکیه : ترکیه دارای تنوع آب و هوایی گسترده ای است. در حالی که منطقه جنوب شرقی این کشور دارای آب و هوای خشک می باشد، کرانه های دریای سیاه معمولا ابری و مه آلود است. منطقه مدیترانه و اژه دارای زمستانهایی معتدل و مناطق کوهستانی شرق دارای زمستانهایی پربرف و بسیار سرد است.

به طور کلی تابستان های ترکیه طولانی، گرم و کم باران است ولی زمستانهایی پربرف و بارانی دارد. باران فراوان برای باغ های میوه، زمین های زیر کشت حبوبات با منابع آبی بسیار و آفتاب کافی برای تاکستان ها و علاقمندان به دریا و ساحل از دیگر مشخصات این سرزمین می باشد. ترکیه یکی از تولیدکنندگان عمده فندق، پسته، توتون، کشمش، میوه و سبزیجات در جهان می باشد.

منطقه شمال غربی ترکیه، منطقه مرمره و ترکیه شرقی را که از ادیرنه تا استانبول امتداد یافته است، شامل می گردد. اینجا منطقه چمنزارها، گلهای آفتابگردان با صنایع کشاورزی، ماهیگیری و کبریت سازی است. در جنوب آن و در حاشیه ی دریای مرمره می توان زمین های حاصلخیز و زیر کشت میوه و باغ های زیتون و گوجه فرنگی و تاکستان ها را مشاهده نمود.

ماهیگیری و معدن زمینه های کاری مهم این منطقه محسوب می شوند و شهر بورسا ( با جمعیتی بالغ بر 2 میلیون نفر) به لحاظ تولید مواد غذایی و اتومبیل از اهمیت خاصی برخوردار است.

ترکیه حاصلخیز و استراتژیک

جغرافیای طبیعی ترکیه و نقش شهر بزرگ استانبول در آن : استانبول با داشتن بیش از 10 میلیون نفر جمعیت بزرگترین شهر و بندر ترکیه و همچنین مرکز مالی و تجاری این کشور است. تنگه های بسفر (بغازیچی) و دارد دانل ( چاناک قلعه) راه های آبی و مهم و استراتژیکی هستند که دریای اژه و مدیترانه را به دریای مرمره و سیاه متصل می کنند.

ترکیه به عبور و مرور کلیه شناورها شامل آندسته که از بنادر همیشه فعال روسیه از طریق تنگه های فوق عازم آب های گرم اژه و مدیترانه می باشند، نظارت می کند. ازمیر مهمترین شهر منطقه اژه، جلگه های حاصلخیز و دره های آبرفتی دارد که در بعضی از مناطق با تپه ها و کوه ها پوشیده شده است.

زیتون، انجیر، انگور، آفتابگردان، توتون و سایر محصولات دیگر در این ناحیه به وفور به عمل می آید. همچنین ایجاد مرکز صنعتی مهمی نیز در این منطقه بر رونق اقتصادی آن افزوده است.

طبیعت زیبا و بکر در جغرافیای طبیعی ترکیه، آثار تاریخی تخریب نشده، سواحل بی نظیر و آب های نیلگون آن، جهانگردان را از سراسر دنیا به این منطقه جذب می نماید. رشته کو ههای توروس ستون فقرات منطقه مدیترانه ای ترکیه را تشکیل می دهد.

این رشته کوه ها به سمت سواحل نیلگون کشور امتداد یافته و از بندر مارماریس ( مرکز قایقرانی) در منتهی الیه غربی ساحل تا شهر در حال توسعه آنتالیا و از آنجا تا شهر صنعتی، کشاورزی و تجاری آدانا در شرق امتداد می یابد. در این منطقه پنبه، حبوبات، سبزیجات، آناناس و موز به عمل می آید و جنگل های سرسبز آن از شهرت خاصی برخوردار است.

منطقه مورد بحث یکی از مراکز اصلی جهانگردی ترکیه به شمار می آید و نقش مهمی در جغرافیای طبیعی ترکیه دارد و علاقمندان به نواحی آفتابی، دریانوردان، شکارچیان، کوهنوردان و همچنین علاقمندان به شهرهای تاریخی و مراکز باستانی را به خود جلب می نماید.

آناتولی مرکزی ( قلب جمهوری ترکیه ) فلات مرتفعی است ( بیش از 3000 فوت ) که توسط رشته کوه ها، رودخانه های بزرگ و دریاچه های نمک و آب شیرین به بخش های مختلف تقسیم می گردد. زمین های این ناحیه برای کشت گندم، پنبه، خربزه و هندوانه و همچنین چرای دام بسیار مساعد می باشد. در بهار نوارهای گسترده ای از گل های وحشی تپه های منطقه را مفروش می کنند.

آنکارا و نقش آن در جغرافیای طبیعی ترکیه

جغرافیای طبیعی ترکیه و نقش شهر آنکارا در آن : آنکارا با حدود 4 میلیون نفر جمعیت پایتخت ترکیه، شهری است مدرن که بر روی شهر باستانی آنگورا امپراتوری روم، بناشده است. در سواحل دریای سیاه دماغه ها و رشته کوههایی به طول بیش از 1000 مایل را می توان مشاهده نمود که نهرهای متعددی از آنها به سمت دره های پرشیب سرازیر می گردند.

در این منطقه ساحلی و حاصلخیز با توجه به جغرافیای طبیعی ترکیه میزان بارندگی در خور توجه است و محصولاتی مانند : گیلاس، فندق، توتون، نباتات و چای از جمله محصولات اصلی کشاورزی دریای سیاه محسوب می شوند.

منطقه مذکور گردشگاهی زیباست که در شیب های تند کوه های آن می توان بناهای تاریخی متعددی را مشاهده نمود. آناتولی جنوب شرقی، منطقه ای است گرم و خشک و مساعد برای عملیات آبیاری، کشاورزی، پرورش دام و استخراج و تولید نفت. پسته از محصولات اصلی این ناحیه می باشد.

رودهای دجله و فرات از شرق ترکیه سرچشمه گرفته و راه پرپیچ و خم خود را به سمت جنوب شرقی کشور ادامه می دهند.

پروژه آناتولی جنوب شرقی با هزینه ای بالغ بر 32 میلیارد دلار شامل مجموعه ای از سدها، مخازن آب، نیروگاه های هیدروالکتریک و پروژه مورد بحث، زمین هایی به وسعت کشور ایرلند تحت آبیاری قرار گرفته و تولیدات کشاورزی ترکیه را که پیش از آن نیز یکی از معدود صادرکنندگان موادغذایی در جهان بوده است را بطور قابل ملاحظه ای افزایش می دهد.(بوجود آمدن نقشه جدید جغرافیای طبیعی ترکیه بدلیل احداث سدها و مخازن آبی)

مناطق شرقی با آب و هوای نسبتا سرد و میزان بارندگی متوسط عمدتا کوهستانی می باشد. علیرغم تقاضای زیاد برای کشاورزی در این ناحیه، مزرعه داران اغلب به دامپروری اشتغال دارند. به دلیل زیبایی و آرامش خاص منطقه، صنعت جهانگردی در این ناحیه در حال توسعه می باشد. به طور خلاصه ترکیه سرزمینی است برای تمامی فصول و تمامی سلیقه ها. این بود خلاصه ای از جغرافیای طبیعی ترکیه. امیدواریم استفاده لازم را کرده باشید.

منبع : جمهوری ترکیه – آنچه که از ترکیه باید بدانید : ترجمه و تدوین : دکتر حمید سفیدگر